Ostatnio wiele mówi się o metaverse, dlatego związane z nim emocja są całkowicie uzasadnione. Metaversum stworzy wciągające wirtualne światy, w których będziemy mogli pracować, wchodzić w interakcje, a nawet do nich uciekać. Ten aspekt wirtualnej rzeczywistości (VR) stał się jej dominującą wizją choć jednocześnie dość ograniczoną. VR zakłada, że porzucamy nasze fizyczne otoczenie i zanurzamy się w całkowicie cyfrowej rzeczywistości. O ile możemy podróżować do odległych wirtualnych światów, o tyle nasza obecność w świecie fizycznym ograniczona jest do zamkniętej lokalizacji, z przywiązanym połączeniem WiFi czy siecią bezprzewodową.
Nokia jest jedną z firm wierzących w metaverse, nieograniczającą się do wirtualnych konstrukcji. Wierzymy w szerszą koncepcję, która faktycznie łączy naszą cyfrową i fizyczną rzeczywistość, a nie wypiera jedną na rzecz drugiej. Metaversum przeniesie doświadczenia rozszerzonej rzeczywistości (XR) do świata poza naszymi domami i biurami. Będzie korzystać z mobilności i obsługiwać niemal nieograniczoną liczbę użytkowników. Sprawdzi się zarówno w sferze konsumenckiej, korporacyjnej, jak i przemysłowej. Ta rzeczywistość będzie zbudowana na podstawie bardzo szczegółowych, cyfrowych bliźniaków świata fizycznego i ludzkiego. Każdy użytkownik może zdecydować się na interakcję z nimi, widząc, że jego rzeczywiste działania znajdują odzwierciedlenie w świecie cyfrowym, a wirtualne – w świecie rzeczywistym. Pozwoli nam ona na rozszerzenie naszych ludzkich osobowości, poszerzając zakres zmysłów i zwiększając nasze fizyczne możliwości.
Przykładowo, zamiast grać w najnowszą FIFĘ na kanapie, można stworzyć mecz piłki nożnej w technologii XR, w dowolnym miejscu. Wystarczy piłka i okulary XR, by grupa przyjaciół, na otwartej przestrzeni, zmaterializowała przed swoimi oczami linie i słupki bramek regulaminowego boiska. Na zwykłe stroje zawodników nałożone zostałyby drużynowe barwy, dzięki czemu obie strony mogłyby się odróżniać. Wirtualny sędzia, przedstawiony jako trójwymiarowy awatar, będzie odgwizdywał faule, oceniał przewinienia i nadzorował wynik. A gdyby zabrakło jednego zawodnika w jedenastoosobowej drużynie? Cóż, aplikacja XR może wygenerować dodatkowego członka drużyny. Awatar bramkarza może nie być w stanie fizycznie dotknąć piłki, ale wirtualna nakładka pokazałaby, że źle wykonany strzał na bramkę wylądował w rękach bramkarza.
Przypadki użycia metaverse w ujęciu konsumenckim są z pewnością fascynujące, ale największy potencjał jest zauważalny na rynkach wertykalnych. Dla przykładu, metaversum w przemyśle może „uwolnić” ludzi odpowiedzialnych za planowanie miasta od pracowni projektowej. Przemierzając ulice w okularach XR, architekt mógłby zidentyfikować problematyczne skrzyżowania i natychmiast przeprojektować je w świecie wirtualnym. Patrząc na skrzyżowanie przez soczewkę XR, od razu widziałby, jak przeniesienie przystanku autobusowego lub dodanie sygnalizacji świetlnej wpłynęłoby na ruch uliczny. Propozycje poszczególnych zmian byłyby agregowane i przesyłane do cyfrowego bliźniaka, obejmującego całe miasto, dzięki czemu centralni planiści mogliby zobaczyć zbiorczy wpływ tysięcy małych projektów na schematy transportowe całego obszaru miejskiego. Po zatwierdzeniu budowy, ekipy budowlane powróciłyby do cyfrowego bliźniaka, korzystając z XR, aby wskazać dokładne umiejscowienie sygnalizacji świetlnej, znaków stopu i przejść dla pieszych. Tymczasem ciekawscy przechodnie, mijając plac budowy, musieliby tylko dotknąć własnych okularów XR, aby zobaczyć gotowy projekt, nałożony na ich pole widzenia.
To tylko dwa przykłady wykorzystania metaverse, jakie wyobraża sobie Nokia, ale jest ich niezliczona ilość. Czas przyjrzeć się temu, jak to osiągnąć.
Potęga sieci
Aby zrealizować tę szerszą koncepcję metaverse, potrzebne będzie wiele innowacji, np. nowe, przystępne cenowo niewielkie urządzenia XR. Potrzebne będą także potężne możliwości obliczeniowe, wysoce rozproszone systemy oprogramowania, zaawansowane narzędzia do tworzenia treści oraz nowe, innowacyjne usługi, które pozwolą wykorzystać cały potencjał metaversum. Konieczne będą również technologie, które nie tylko wyczują świat fizyczny, ale także zrozumieją, w jaki sposób ludzie wchodzą w interakcje z rzeczywistością cyfrową i fizyczną.
Nokia prowadzi liczne badania w obszarach technologii związanych z metaverse, ale jeden z kluczowych elementów to obszar, na którym firma zna się już bardzo dobrze. Stworzenie większego metaversum wymaga odpowiedniej łączności. Potrzebujemy solidnych, elastycznych i niezwykle wydajnych sieci, a także znacznego postępu w zakresie redukcji opóźnień, szerokości pasma i szybkości. Dzięki rozwojowi 5G położone zostały już fundamenty pod łączność, ale osiągnięcie pełnego potencjału metaversum wymaga dalszego rozwoju sieci w ciągu najbliższych 10 lat.
Obecnie sieć 5G stanowi solidne podwaliny dla metaverse, obsługując wiele początkowych zastosowań przy użyciu już dostępnych urządzeń AR oraz konsumenckich aplikacji AR na smartfonach. Jednak, gdy w 2025 roku rozpoczną się pierwsze wdrożenia 5G-Advanced, zasięg metaversum gwałtownie się zwiększy. Dzięki 5G-Advanced po raz pierwszy zaczniemy rzeczywiście realizować XR. Nowe możliwości przetwarzania pozwolą odciążyć sieć od niektórych funkcji urządzeń, co z kolei umożliwi stosowanie gogli i okularów XR o niewielkich rozmiarach, w przeciwieństwie do niepraktycznych urządzeń montowanych na głowie.
Oczekujemy, że przemysł zacznie w pełni wykorzystywać możliwości 5G-Advanced od 2025 r., łącząc nowe zaawansowane urządzenia z sieciami prywatnymi. Minie jednak kilka lat, zanim na rynku pojawią się przystępne cenowo urządzenia konsumenckie. System XR zostanie oczywiście wprowadzony również dla bezpośredniego odbiorcy, ale będzie opóźniony w stosunku do XR dla przemysłu i przedsiębiorstw.
Nasza wizja pełniejszego metaverse od 2030 r. zaczyna łączyć się z wizją ery 6G. Zamiast stosować wirtualne nakładki na świat fizyczny, 6G pozwoli nam bezpośrednio nim manipulować za pomocą środków cyfrowych. Zapewni ona większą inteligencję sieci i świadomość aplikacji, jednocześnie znacznie zwiększając przepustowość łącza i zmniejszając opóźnienia. W ten sposób powstanie najbardziej wciągająca, holograficzna rzeczywistość metaverse, z którą synchronicznie i w sposób ciągły, będzie mogła się zetknąć nieograniczona liczba użytkowników.
Do 2030 r. XR w pełni zakorzeni się w przemyśle i przedsiębiorstwach, a my będziemy świadkami początku konsumenckiej rewolucji. Niedrogie i lekkie okulary będą produkowane masowo, wraz z całą gamą urządzeń wspomagających, które połączą świat cyfrowy z fizycznym. Metaverse również zwiększy swój zakres, skalę i zasięg. Nowe możliwości detekcji 6G pozwolą sieci na tworzenie cyfrowych bliźniaków, niemal każdego fizycznego aspektu świata w czasie rzeczywistym.