Banki reprezentujące 64% aktywów sektora bankowego w Polsce wprowadziły już elementy zrównoważonego finansowania w swoich strategiach biznesowych i ofercie produktowej, a niemal wszystkie podjęły kroki, aby uwzględnić ryzyka klimatyczne i środowiskowe w procesach kredytowych i inwestycyjnych, wynika z raportu PwC “Zielone finanse po polsku. Jak ESG zmieni sektor bankowy i finansowanie firm?”.
“Z naszego badania, w którym wzięła udział grupa największych banków komercyjnych w Polsce, wynika, że już teraz większość z nich uwzględnia lub zamierza uwzględniać ryzyka klimatyczne i środowiskowe w udzielaniu kredytów, głównie dla wybranych branż i sektorów. To jasny sygnał dla firm ubiegających się o finansowanie swoich inwestycji w niedalekiej przyszłości. Wobec nich pojawią się dodatkowe oczekiwania” – powiedział partner PwC, lider usług dla sektora finansowego w Polsce Przemysław Paprotny, cytowany w komunikacie.
Polskie banki intensywnie przygotowują się do spełnienia regulacji unijnych w zakresie zrównoważonego rozwoju. 86% ankietowanych banków dokonała ogólnej oceny zgodności z aktualnymi wymogami ESG (ang. Environmental, Social, and Corporate Governance – ład środowiskowy, społeczny i korporacyjny) oraz oszacowała ich wpływ na biznes, a 64% jest na etapie wdrażanie wymogów określonych przez ramy prawne Unii Europejskiej, podano.
“Zdaniem 86% respondentów, czynniki ESG oraz wymogi unijne będą wpływać znacząco przede wszystkim na ryzyko kredytowe i proces kredytowy. Co ważne w tym kontekście, nadal 43% instytucji nie przeprowadziła dotychczas analizy portfela kredytowego pod kątem spełniania kryteriów ESG” – czytamy dalej.
Zdecydowana większość banków pozytywnie postrzega kształtujące się wymogi regulacyjne w zakresie ESG, uważając, że stanowią one ciekawą szansę z ich perspektywy (79%), a także polskiego sektora bankowego i całego kraju (71%).
Niektóre dostrzegają ryzyka dla gospodarki i dla banków związane z wdrożeniem projektów ESG, zwłaszcza w sytuacji niedostatecznego uwzględniania w rozporządzeniach UE wyzwań i kosztów transformacji energetycznej, podkreślono.
“Największym wyzwaniem wynikającym z wymogów wdrożenia do zbioru ryzyk czynników ESG dla banków są zdaniem badanych: brak lub ograniczona dostępność danych na temat kontrahentów w zakresie ESG (86%), niska jakość ujawnień i świadomości kontrahentów dotycząca inicjatyw zrównoważonego rozwoju (79%), a także brak finalnych, przejrzystych regulacji (71%)” – czytamy w raporcie.
Wszystkie banki jednomyślnie zadeklarowały, że dla realizacji inicjatyw ESG przydatne byłoby opracowanie jednolitych zasad interpretacji wymogów regulacyjnych w tym zakresie w sektorze bankowym.
Zdaniem ekspertów PwC zrównoważone finansowanie w najbliższych latach będzie towarzyszyć sektorowi finansowemu, pełniąc kluczową rolę w transformacji biznesu.
“W ślad za Zielonym Ładem i innym deklaracjami politycznymi w zakresie środków i kierunku działań zmierzających do osiągnięcia celów Porozumienia Paryskiego, w tym zerowej emisyjności 2050, nastąpiła lawina regulacji dla sektora finansowego. Mają one włączyć ryzyka ESG w procesy inwestycyjne i zarządzania ryzykiem. Ryzyka ESG, a w szczególności ryzyko klimatyczne, znalazły się w centrum uwagi unijnych organów kształtujących przepisy i wytyczne dla sektora finansowego (KE, EBA, ESMA, ECB). W efekcie, w przygotowaniu są propozycje rozwiązań rozszerzających wymogi regulacyjne związane z kredytowaniem, inwestowaniem i ładem wewnętrznym właśnie o aspekty ESG” – powiedział dyrektor w zespole usług dla sektora finansowego w PwC Piotr Bednarski.
Jak wskazał, na razie aktywność polskiego nadzoru w tym obszarze jest skromna, niemniej należy spodziewać się w najbliższych kilkunastu miesiącach wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) po linii rosnących wymogów na poziomie europejskim, które coraz bardziej będą obligować regulowane podmioty w Polsce.
“Wdrażanie nowych strategii i modeli biznesowych w kontekście wymogów ESG wymaga odpowiednich kompetencji, których pozyskanie może być dużym wyzwaniem. Oczekiwania rosną również wobec organów banku odpowiedzialnych za kształtowanie i nadzór strategii biznesowej i ryzyka. Konieczne będzie zatem zapewnienie odpowiedniej wiedzy i umiejętności organom banków w tym zakresie” – czytamy także w materiale.
Jak wskazano, coraz częściej obserwuje się także powoływanie dedykowanych komitetów, które będą wspierać inicjatywy ESG, a także tworzenie stanowisk / jednostek dedykowanych zarządzaniu ryzykiem klimatycznym. Brak działań w tym kierunku będzie oznaczać spowolnienie rozwoju w obszarze ESG i wzrost ryzyka regulacyjnego.
“Skuteczne realizowanie strategii zrównoważonego rozwoju jest możliwe przy pełnym zaangażowaniu całej organizacji: od organów zarządzających po pracowników front-office. Kluczowymi czynnikami sukcesu będą odpowiednio ukształtowana organizacja wewnętrzna oraz przejrzysty system odpowiedzialności, rozszerzenie zakresu analiz kredytowych i inwestycyjnych, efektywne raportowanie wewnętrzne (wskaźniki efektywności), adekwatne mechanizmy kontrolne, oraz polityka wynagrodzeń uwzględniająca ESG. Nie można zapomnieć również o istotnej roli compliance (proces wprowadzania nowych produktów) oraz audytu wewnętrznego” – uważa ekspertka w zespole usług dla sektora finansowego w PwC Dorota Hutny.
Zdaniem autorów raportu, niektóre modele biznesowe banków oraz portfele ekspozycji mogą być szczególnie narażone na ryzyka związane z klimatem, zwłaszcza jeżeli są związane z sektorami gospodarki wrażliwymi na zagrożenia fizyczne związane z klimatem, regulacjami UE w zakresie emisji CO2 lub transformację w kierunku gospodarki niskoemisyjnej.
W badaniu uczestniczyli przedstawiciele 14 banków komercyjnych, w tym 11 największych banków komercyjnych, dwa banki specjalistyczne oraz jeden bank z pierwszej 20-tki mający w swojej misji finansowanie “zielonych” projektów. Banki te stanowią około 80% wszystkich aktywów sektora bankowego w Polsce.