Negocjatorzy Rady i Parlamentu Europejskiego osiągnęli wstępne porozumienie w sprawie drugiej edycji programu UE “Łącząc Europę” na lata 2021-2027, w ramach którego mają być finansowane projekty w dziedzinie transportu, cyfryzacji i energii, poinformowała Rada. Budżet programu to 30 mld euro po cenach z 2018 roku (lub 33,71 mld euro w cenach bieżących).
“Jesteśmy bardzo zadowoleni ze wstępnego porozumienia z Parlamentem, gdyż jest ono w pełni zgodne z konkluzjami Rady Europejskiej z lipca ubiegłego roku. Teraz będzie można jeszcze przed wakacjami ogłosić pierwsze zaproszenia do składania wniosków w ramach instrumentu “Łącząc Europę”. Dzięki niemu będziemy mieć lepsze połączenia transportowe i sieci energetyczne, a także lepsze usługi cyfrowe i lepszą łączność w Europie” – powiedział przewodniczący Radzie w tym półroczu portugalski minister infrastruktury i mieszkalnictwa Pedro Nuno Santos, cytowany w komunikacie.
Jak wynika z porozumienia, budżety dla poszczególnych sektorów wyniosą (w cenach bieżących):
– transport: 25,81 mld euro (w tym 11,29 mld euro dla krajów objętych polityką spójności)
– energia: 5,84 mld euro
– cyfryzacja: 2,06 mld euro.
W obszarze transportu w kolejnej edycji instrument ma promować interoperacyjne i multimodalne sieci służące rozwojowi i modernizacji infrastruktury kolejowej, drogowej i morskiej oraz infrastruktury wykorzystywanej w żegludze śródlądowej. Ma też wspierać bezpieczną mobilność. Priorytetowo potraktowany ma być dalszy rozwój transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T), zwłaszcza połączeń brakujących i projektów transgranicznych o unijnej wartości dodanej. Ze środków na transport 1,56 mld euro ma trafić duże projekty kolejowe realizowane między krajami objętymi polityką spójności.
Celem jest także dostosowanie infrastruktury w taki sposób, by poprawić poprawy mobilność wojskową w obrębie UE i przygotować warunki umożliwiające jej wykorzystanie cywilne i wojskowe. Na poprawę mobilności wojskowej zarezerwowano osobny budżet z puli środków na obszar transportu -1,69 mld euro.
W sektorze energii program ma umożliwić dalszą integrację europejskiego rynku, poprawę interoperacyjności energetycznych sieci transgranicznych i międzysektorowych, sprzyjać obniżeniu emisyjności i zapewnić bezpieczeństwo dostaw. Udostępnione mają zostać też fundusze na projekty transgraniczne w dziedzinie wytwarzania energii odnawialnej. Przy określeniu kryteriów przyznawania dotacji uwzględniana ma być spójność projektów z unijnymi i krajowymi planami energetyczno-klimatycznymi, w tym z zasadą “efektywność energetyczna przede wszystkim”.
W obszarze łączności cyfrowej zakres programu został poszerzony z uwagi na fakt, że transformacja cyfrowa gospodarki i całego społeczeństwa zależy od powszechnego dostępu do niezawodnych, przystępnych cenowo sieci o dużej i bardzo dużej przepustowości. Wsparcie z instrumentu “Łącząc Europę” będą mogły uzyskać projekty, przyczyniające się do realizacji celów jednolitego rynku cyfrowego oraz łączności w UE. Pierwszeństwo mają mieć projekty przewidujące objęcie zasięgiem dodatkowego obszaru, w tym dla gospodarstw domowych.
Promowane będą działania międzysektorowe, takie jak oparta na sieci i zautomatyzowana mobilność czy paliwa alternatywne.
W programie uwzględniono także działania w dziedzinie klimatu z uwagi na unijne długofalowe zobowiązania do obniżenia emisyjności ujęte m.in. w porozumieniu paryskim.
Porozumienie musi jeszcze zostać zatwierdzone przez Radę. Zostanie ono teraz przedłożone Komitetowi Stałych Przedstawicieli (Coreperowi) do zaaprobowania.
Po przyjęciu przez Radę i Parlament Europejski rozporządzenie w sprawie instrumentu “Łącząc Europę” wejdzie w życie w dniu następującym po dniu publikacji w Dzienniku Urzędowym UE. Będzie obowiązywać z mocą wsteczną od 1 stycznia 2021 r.