Zmiana podejścia menedżerów do sposobu prowadzenia biznesu, weryfikacji źródeł przychodów oraz kosztów działalności, to lekarstwo na zakażenie płynności firm w Polsce wywołane przez COVID-19. Widać to w antykryzysowej postawie rynku pracy oraz branż technologii chmurowych i finansowej.
W czasie dyktowanym przez pandemię koronawirusa kluczowe są dwa czynniki: szybkość reakcji i elastyczność. Formuje się zgoła inna struktura kosztów przedsiębiorców i pracodawców, dyktowana koniecznością zachowania ciągłości biznesowej.
– Weryfikujemy, jak możemy dalej pracować – mówi Anna Wicha, prezes Polskiego Forum HR oraz Public Affairs Dyrektor na Polskę, Europę Wschodnią, Bliski Wschód i Północną Afrykę w Adecco Group. – Wzrost bezrobocia do końca roku jest nieunikniony, myślę, że wyniesie ono około 13 proc., czyli liczba bezrobotnych osiągnie 2 miliony – dodaje.
Niezależnie od własnej woli, zgodnie z wprowadzanymi regulacjami, firmy zlikwidowały koszty pracy związane z podróżami, lotami, noclegami, integracją czy rezerwami na urlopy. Jeśli musiały przejść na tryb pracy zdalnej, przysporzyły sobie z kolei kosztów związanych z cyberbezpieczeństwem, oprogramowaniem i używaniem platform online, które pozwalają utrzymać komunikację pomiędzy członkami zespołu i monitorować ich zaangażowanie. Zmiany te mają również bezpośredni wpływ na rynek pracy.
– Nowe nawyki sanitarne i blokady psychiczne z nimi związane niebawem podyktują pracodawcom przewartościowanie modelu dobierania pracowników do swoich organizacji, w tym podejścia do benefitów – zauważa Anna Wicha.
Rachunek przesunięć pozwala firmom odetchnąć
Wiele przedsiębiorstw przekonało się, że bez rozwiązań IT nie da się funkcjonować w obecnych czasach. Jednocześnie sytuacja rynkowa każe im redukować wysokie pozycje budżetowe, jakimi są często wydatki na infrastrukturę IT.
– Nie bardzo wyobrażam sobie, aby zarządy były teraz skłonne do dużych inwestycji. Adekwatne wydają się więc rozwiązania elastyczne i do tego spełniające – podstawową w okresie izolacji – potrzebę przebywania online na większą skalę. Do takich rozwiązań należy chmura obliczeniowa, która wcześniej była w Polsce trendem, a dopiero teraz zaczyna być w pełni doceniana. To jej może przypaść znaczna część pocovidowych budżetów IT – komentuje Michał Paschalis-Jakubowicz, CEO Oktawave.
– Jesteśmy zinformatyzowaną spółką, korzystamy z technologii chmurowych czwarty rok z rzędu i między innymi dlatego możemy dziś udzielać płynności ściśniętym budżetom przedsiębiorców, podpisując na odległość z naszymi klientami aneksy skracające umowy leasingu i odraczające raty – mówi Mariusz Włodarczyk, Dyrektor Zarządzający Santander Leasing S.A. – Od 25 marca do końca kwietnia podpisaliśmy online 20 tys. aneksów, w których zmieniliśmy terminy czy zasady płatności. W całym 2019 r. przeprocesowaliśmy około 9 tys. takich dokumentów. Bez rozwiązań IT gospodarka nie przetrwałby ostatnich dwóch miesięcy – dodaje.
Obok przetasowanej struktury wydatków informatycznych i zamrożonych zobowiązań, zastrzyku płynnościowego firmom może dostarczyć zmiana sposobu zarządzania zyskami i stratami.
– Przyjrzyjmy się, w jaki sposób realizujemy przychody oraz ograniczamy koszty, bo najprawdopodobniej za kwartał, za pół roku będziemy pracować z tymi samymi kontrahentami, co przed wybuchem pandemii. Przeprowadzenie bilansu zamknięcia i otwarcia, zważenie różnych scenariuszy rozwoju sytuacji covidowej do końca roku, od pesymistycznego, przez bazowy, po optymistyczny to działania już podejmowane lub do podjęcia w najbliższych dniach czy tygodniach – podsumowuje Mariusz Włodarczyk.
Nowe pozycje w bilansie
Globalną redukcja nie ominie też kosztów pracy związanych z administracją czy wynajmem powierzchni biurowych.
– Już dziś zastanawiamy się, czy my jeszcze potrzebujemy biur i w jakim zakresie? Czy fizyczne spotkania biznesowe przestaną się liczyć? Z drugiej strony, jak sprostać nasilającemu się stresowi, który towarzyszy pracy w domu, zwłaszcza pełnym dzieci i codziennych trosk? – zdaniem Anny Wicha znakomita część kosztów relacji zawodowych, w tym promocji firmy, przeniesie się do sieci.
Korzystamy z logistyki wspieranej zdalnymi kontaktami, pojawiają się zupełnie nowe narzędzia, takie jak webinary, serwisy związane z e-zdrowiem, nawet e-opieki nad dziećmi.
– Na pierwszą myśl są przedziwne, ale znajdują zastosowanie w covidowej codzienności. Ciekawym przykładem jest tzw. zdalna terapia, która już teraz może reaktywować naszą motywację i zaangażowanie do pracy. Pojawiają się elementy e-sportu. Kolarze organizują sobie wyścigi zdalne, do których byśmy nigdy nie dotarli bez pandemii – zauważa Anna Wicha.
Atrybut kulturowy jak podanie ręki – to się teraz prawdopodobnie nie wydarzy. Koszty ulegną zmianie także przez nowe nawyki sanitarne i higieniczne, które mogą okazać się priorytetem relacji pracownik-menedżer za kilka tygodni czy miesięcy.
Nowe wyzwania
Branża finansowa sama w sobie odczuwa zator. Mariusz Włodarczyk ubolewa, że oczekiwania regulacyjne dotyczące wdrażania rozwiązań informatycznych przez branżę finansową są skrajnie wysokie, co ogranicza oszczędności leasingodawców w zakresie wykorzystania możliwości technologicznych w biznesie. Koszty branży rosną, a te “odbijają się czkawką” jej klientom.
– Zatwierdzamy transakcje bankowe lub w ramach e-commerce online przez sms, ale umowy leasingu nawet na najmniejsze kwoty nadal nie można podpisać zdalnie. Cyfryzacja przepływu środków finansowych jest widoczna, ale nadal szwankuje. Pewien model rozwiązań cyfrowych, który pomagałby leasingodawcom i firmom finansowym kontaktować się na odległość z klientami, powinien być uregulowany w ustawach – dodaje Mariusz Włodarczyk.
Jak chmura obliczeniowa zapracowała sobie na to, że cięcia budżetów firmowych zdają się ją omijać?
Michał Paschalis-Jakubowicz odpowiada, że komunikacja i biznes opierają się obecnie o wirtualizację. Póki co nie wymyślono nic lepszego niż chmura, co pomieściłoby wszystko, czym firmy chcą się z resztą świata podzielić na odległość. – Liczymy się z tym, że zasoby chmurowe będą potrzebne firmom w znacznie większym stopniu, niż przed pandemią. Jednocześnie spodziewamy się, że oczekiwania rynku wobec chmury poszybują w górę, a na dostawców chmurowych spadną wyzwania związane z uwrażliwieniem danych czy zarządzaniem infrastrukturą – podsumowuje.
Zdaniem Mariusza Włodarczyka ważnym krokiem rzutującym na budżet firm w niedalekiej przyszłości będą kompromisy i negocjacje utrzymujące relacje z kontrahentami, a nie zrywanie ich. – Cenne może okazać się pozostanie otwartym na rozmowę, również z pracownikami, przecież na relacje zawodowe i biznesowe pracuje się latami – uważa.
Michał Paschalis-Jakubowicz ocenia, że temat transformacji chmurowej przestał wydawać się odległy czy trywialny. Zaczął być postrzegany jako kluczowe rozwiązanie, pomagające zmienić sposób zarówno komunikacji biznesowej, jak i zarządzania kosztami i przychodami przedsiębiorstwa.
