Mimo rosnącej popularności generatywnej sztucznej inteligencji, okazuje się, że wśród dyrektorów finansowych nie jest ona wykorzystywana na szeroką skalę. Obecnie 12 proc. europejskich firm planuje wdrażać rozwiązania AI, a prawie jedna trzecia jest na etapie prowadzenia testów w tym zakresie. Trzech na czterech CFO w Europie uważa, że sztuczna inteligencja ma znaczenie z perspektywy strategii finansowych przedsiębiorstwa. Jak wynika z najnowszej, jesiennej edycji badania firmy doradczej Deloitte European CFO Survey, menedżerowie odpowiadający za finanse zastanawiają się, jak ta technologia może pomóc w ograniczeniu kosztów biznesowych.
Jednym z głównych tematów jesiennej edycji raportu Deloitte pt. European CFO Survey jest generatywna sztuczna inteligencja. Eksperci analizują poziom jej zastosowania w Polsce oraz 13 innych krajach zachodnich. Ta nowa technologia jest przedmiotem dyskusji wśród kadr kierowniczych. Przeprowadzone badanie miało na celu sprawdzenie, jak zapatrują się na nią europejscy dyrektorzy finansowi oraz jakie stoją przed nimi wyzwania w zakresie wdrażania rozwiązań AI. Jak wskazują wyniki badania, 67 proc. CFO planuje przeznaczyć mniej niż 1 proc. całkowitego budżetu na tę technologię w przeciągu najbliższego roku. Jedynie w sektorze usług biznesowych i profesjonalnych prawie połowa dyrektorów finansowych (45 proc.) spodziewa się zainwestować w sztuczną inteligencję od 1 do 5 proc. całkowitego rocznego budżetu przedsiębiorstwa.
Jak wynika z badania, zdecydowana większość, bo aż 82 proc. polskich respondentów, a 75 proc. wszystkich badanych uważa, że generatywna sztuczna inteligencja pozostaje ważna z perspektywy realizacji strategii biznesowej, choć w różnym stopniu. Jedna piąta (21 proc.) europejskich CFO jest zdania, że AI jest bardzo ważna lub ważna dla realizacji strategii biznesowej, podczas gdy co czwarty (26 proc.) twierdzi, że jest ona niezbyt istotna. Natomiast jedynie 3 proc. ankietowanych uznaje tę technologię za bardzo ważny aspekt strategii.
Narzędzia oparte na generatywnej sztucznej inteligencji, jak na przykład Chat GPT czy Google Bard, są najczęściej spotykane w branży e-commerce. Obecnie więcej firm eksperymentuje z generatywną AI, gdyż technologia ta jest jeszcze relatywnie krótko dostępna na rynku. Kluczowe jest, aby do adopcji AI w przedsiębiorstwie podejść w taki sposób, który pozwoli osiągnąć jak najwięcej korzyści przy jednoczesnym właściwym zarządzaniu ryzkiem. Warto jednak rozpoczynać wdrożenia już teraz, bowiem może to przynieść od 20 do 30 proc. ograniczenia kosztów w wybranych obszarach – mówi Piotr Mechliński, partner associate w dziale Risk Analytics & AI, Deloitte.
Firmy chętniej eksperymentują niż wdrażają
Raport Deloitte wskazuje, że niemal jedna trzecia (34 proc.) europejskich dyrektorów finansowych eksperymentuje z generatywną AI, podczas gdy kolejne 21 proc. pogłębia wiedzę na temat nowej technologii. Jedynie 29 proc. wskazuje, że na to jeszcze za wcześnie. Wśród liderów testujących to rozwiązanie znalazły się takie państwa jak: Austria (51 proc.), Niemcy (44 proc.) i Finlandia (42 proc.). Taka praktyka najczęściej jest spotykana w sektorze detalicznym (52 proc.) oraz sektorze dóbr konsumpcyjnych (45 proc.). Natomiast Polscy CFO najczęściej wskazywali (40 proc.), że jest dla nich zbyt wcześnie, żeby mówić, na jakim etapie rozwoju generatywnej sztucznej inteligencji znajduje się ich przedsiębiorstwo.
Widzimy postępującą adopcję generatywnej AI wśród europejskich przedsiębiorstw. Choć obecnie mniej więcej jeden na dziesięciu dyrektorów finansowych w Europie uwzględnia takie rozwiązania w swojej strategii biznesowej, to proces adopcji będzie nabierał tempa. Podobnie jak miało to miejsce w przypadku innych technologii, tak przy wykorzystaniu generatywnej sztucznej inteligencji polskie przedsiębiorstwa będą mogły skorzystać z doświadczeń innych rynków, które wcześniej postawiły na wykorzystanie nowych możliwości w swoich organizacjach – zauważa Jan Michalski, partner, lider GEN AI CE, Deloitte.
12 proc. badanych deklaruje, że uwzględnia już generatywną sztuczną inteligencję w strategii swoich organizacji. Krajem europejskim, który przoduje w tym zakresie, okazała się Portugalia. Na drugim miejscu znalazła się Finlandia. Analizując branże, które wdrażają takie rozwiązania, najczęściej spotykamy je w sektorze TMT (30 proc.) oraz sektorze usług biznesowych i profesjonalnych (25 proc.). Natomiast dyrektorzy finansowi, którzy uważają, że jest za wcześnie, aby mówić o tej technologii w większości (50 proc.) wywodzą się z sektora publicznego.
Więcej generatywnej sztucznej inteligencji to mniej kosztów
Redukcja kosztów to główna korzyść, jaką dwóch na pięciu (44 proc.) europejskich dyrektorów finansowych spodziewa się osiągnąć dzięki wdrożeniu generatywnej sztucznej inteligencji w przedsiębiorstwie. Wśród polskich ankietowanych wskazało na to 55 proc., a największą uwagę zwracali na ten aspekt Irlandczycy – aż 68 proc. Zwiększenie marż, wydajności i produktywności (38 proc.), poprawa jakości obsługi klienta (37 proc.) i większa precyzja prognozowania (37 proc.) to kolejne korzyści, których oczekują CFO po wprowadzeniu do swoich działań AI. Wynik Polski w tym zakresie kształtuje się następująco: odpowiednio 32, 17 i 50 proc.
Bez względu na wielkość analizowanego przez nas przedsiębiorstwa, okazuje się, że ograniczenie kosztów biznesowych jest najważniejszą korzyścią, której oczekują CFO od wdrożenia technologii AI. Wśród polskich badanych drugim najistotniejszym aspektem jest poprawa precyzji prognozowania. Natomiast kwestią o największym znaczeniu dla europejskich dyrektorów finansowych zatrudnionych w spółkach giełdowych jest lepsza obsługa klienta – mówi Robert Nowak, partner w dziale Doradztwa Podatkowego, lider programu CFO, Deloitte.
Poprawy jakości obsługi klienta najbardziej oczekują CFO z Finlandii, Włoch i Portugalii (odpowiednio 57, 42 i 49 proc.). Ten aspekt okazał się być najważniejszym dla branży transportowo-logistycznej (69 proc.) oraz dla zatrudnionych w sektorach usług finansowych (52 proc.).
Zasoby ludzkie największym wyzwaniem dla CFO
Wyniki badania Deloitte pokazały, że największym utrudnieniem w procesie wdrażania generatywnej sztucznej inteligencji jest znalezienie odpowiednich pracowników, zasobów i kompetencji – zadeklarowało to niemal trzech na pięciu (64 proc.) CFO. Jak się okazuje, wszystkie analizowane branże podobnie zapatrują się na ten problem. Polska w tym zakresie plasuje się bardzo wysoko, ponieważ aż 72 proc. dyrektorów finansowych uważa znalezienie zasobów ludzkich o odpowiednich kompetencjach jako dużą przeszkodę.
Wśród pozostałych wyzwań znalazły się także: zasoby danych i technologie (42 proc.), na które najczęściej wskazywali CFO z Danii oraz Irlandii (po 63 proc.), oraz kwestie poufności i bezpieczeństwa (35 proc.). Na ten ostatni aspekt wskazywało najwięcej menedżerów z Polski (56 proc.) oraz z Austrii (52 proc.). Dyrektorzy finansowi z Włoch, Portugalii i Hiszpanii wśród trzech głównych barier we wdrażaniu generatywnej AI wymieniali koszty inwestycji.
Eksperci przewidują, że kolejna edycja badania może przynieść bardziej pozytywne nastroje ze strony dyrektorów finansowych. Jednak wiele będzie zależało od tego, jak konsumenci i cała gospodarka poradzą sobie ze skutkami szoku inflacyjnego mijających dwunastu miesięcy.